Konieczna choć niespieszna
Trudno jest dziś powiedzieć, czy do tych transakcji dojdzie. P4 i Multimedia to ci duzi operatorzy telekomunikacyjni, o których w ostatnich latach najczęściej wspomina się w spekulacjach na temat możliwych zmian właścicielskich. Na początku tego roku pojawiała się nawet informacja, że obie spółki rozmawiały o połączeniu, ale negocjacje zakończyły się fiaskiem.
Kandydaci znani od lat
Pogłoski o tym, że udziałowcy P4 szukają nowego właściciela operatora sieci Play lub szykują spółkę do pierwszej publicznej oferty pojawiają się od kilku lat. Te spekulacje do tej pory były stanowczo dementowane. W sierpniu 2016 r., gdy media podały informacje o poszukiwaniu nowego właściciela wśród funduszy private equity, a być może także inwestorów branżowych, dementi nie padło. Pojawiły się za to informacje o potencjalnych kupcach. Podobno wśród tych, którzy mogą być zainteresowani są takie tuzy rynku private equity jak: KKR & Co., Blackstone Group, CVC, Advent International, Permira Advisers, BC Partners, Apax, czy Warburg Pincus oraz operatorzy telekomunikacyjni jak Telekom Austria, Telia i Telenor, a być może także Liberty Global. Padła też informacja o oczekiwanej przez obecnych właścicieli cenie. Ta – z uwzględnieniem długu P4 – ma wynosić 12 mld zł, co odpowiada ponad 6-krotności skorygowanego zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację (EBITDA) operatora za ostatnie cztery kwartały.
Także w przypadku Multimediów w przeszłości wielokrotnie można było usłyszeć, że właściciele chcą wyjść z inwestycji. W 2014 r. poczynili nawet ku temu kroki przygotowując drugą w historii spółki pierwszą publiczną ofertę akcji (IPO – Initial Public Offering). IPO sprzed dwóch lat skończyło się fiaskiem. Pierwsze IPO – z 2006 r. – było sukcesem, bo akcje operatora kablowego wyceniono bardzo wysoko, ale potem na giełdzie papiery Multimediów taniały. Po kilku latach spadku główni akcjonariusze uznali, że skoro kapitalizacja giełdowa firmy nie odzwierciedla wyliczonej przez nich rzeczywistej wartości, to lepiej wykupić akcje od pozostałych inwestorów i wycofać spółkę z publicznego obrotu.
MMP zniknęły z giełdy w sierpniu 2011 r., a ich właściciele korzystając z pomocy banku inwestycyjnego JPMorgan Chase niemal natychmiast zaczęli rozglądać się za potencjalnym nabywcą, który wyceniłby spółkę lepiej niż giełda. Mogła nim być np. Vectra, która 31 grudnia 2010 r. zgłosiła do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wniosek o zgodę na przejęcie Multimediów, a w sierpniu następnego roku jej rzecznik potwierdził zainteresowanie kupnem konkurenta. W 2012 r. poszukiwania inwestora przerwano, choć – jak twierdzą media – UPC Polska było zainteresowane transakcją. W kwietniu 2016 r. Andrzej Rogowski, prezes Multimediów mówił dziennikarzom, że spółka nadal rozważa albo IPO, albo pozyskanie inwestora branżowego. Dał przy tym do zrozumienia, że to drugie rozwiązanie wydaje się potencjalnie ciekawsze. We wrześniu właściciele UPC Polska potwierdzili, że przejęcia są elementem strategii operatora. – Poza przejęciami mniejszych operatorów cały czas stawiamy sobie za cel konsolidowanie większych operatorów – mówiła w wywiadzie dla serwisu GSMonLine Patrycja Gołos, wiceprezes corporate affairs w Liberty Global CEE.
By ewentualny mariaż Multimediów z UPC doszedł do skutku konieczna będzie zgoda urzędu antymonopolowego. UPC pomne doświadczeń z przejmowania Aster City (UOKiK zatwierdzał transakcję niemal rok i ostatecznie nakazał sprzedaż części sieci przejmowanej spółki) skierowało do Urzędu pytanie o jego podejście do konsolidacji rynku kablowego w Polsce. Należy liczyć się z tym, że zaangażowanie grupy Liberty Global w przejęcie P4 raczej na jakiś czas zamrozi ewentualne kupno Multimediów. Dwie duże transakcje w jednym czasie na jednym rynku są bowiem trudne do sprawnego przeprowadzenia, zwłaszcza na etapie późniejszej integracji firm.
Nieuchronna konsolidacja
O tym, że konsolidacja rynku telewizji kablowych jest nieuchronna najlepiej świadczą liczby. Z zaprezentowanych w maju podczas 15 Konferencji Technik Szerokopasmowych danych Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej wynika, że na rynku aktywnie działa obecnie ok. 300 sieci. Sześć największych – UPC Polska, Vectra, Multimedia Polska, INEA, TOYA i Netia – obsługuje łącznie 3,7 mln klientów, co oznacza, że mają ok. 82 proc. rynku. Kolejnych siedmiu ma 4 proc. rynku (ok. 200 tys. klientów), a pozostali – 14 proc. Działający w Polsce operatorzy kablowi tak naprawdę są mali. Dotyczy to zarówno zasięgu, jak i liczby klientów oraz przychodów. UPC Polska – największy gracz na rynku – ma w zasięgu nieco ponad 3 mln gospodarstw domowych, czyli ledwie 21,3 proc. wszystkich domostw w kraju, i niespełna 32 proc. domostw w miastach. Pozostali czterej duzi operatorzy mają jeszcze mniejszy zasięg. Warto zauważyć, że dwaj z nich – wielkopolska INEA i łódzka TOYA – są de facto operatorami lokalnymi, z czego TOYA oprócz woj. łódzkiego działa także w Mysłowicach, Piszu i Przemyślu.
Łącznie w zasięgu operatorów kablowych jest ok. 7,8 mln gospodarstw domowych, czyli nieco ponad 55 proc. gospodarstw w kraju, i 83 proc. domostw w miastach. Zdaniem Patrycji Gołos, rozdrobnienie rynku sprzyja przejęciom. Jak podkreśliła, na zachodzie Europy jest znacznie mniej operatorów kablowych niż w Polsce. Podobnego zdania jest Grzegorz Bernatek, analityk firmy badawczej Audytel. Jak zauważa, przyrosty liczby użytkowników z podstawowej działalności, czyli dostarczaniu programów TV zatrzymały się w 2009 r., a następnie liczba abonentów zaczęła powoli spadać z powodu konkurencji na rynku.
Kto może konsolidować rynek? Z jednej strony, ci którzy już to robią, a więc najwięksi gracze tacy jak UPC Polska, Vectra i Multimedia Polska. Z drugiej strony nie można wykluczyć, że do gry wejdą mniejsi operatorzy, którzy przez przejęcia będą z jednej strony szukali wzrostu, a z drugiej sposobu na obniżenie kosztów.
Opr. T. Świderek, więcej w numerze 10/2016
